“Mam, ik heb geld nodig om een cadeau voor xxx te kopen”, “Papa, geef me € 20 voor de bioscoop”, “Mam, ik ga pizza eten met mijn vrienden, kan ik wat geld hebben?”

Ouders krijgen deze verzoeken met grote regelmaat te horen. Als gezinscoach weet ik maar al te goed dat alle ouders zich afvragen hoe ze met het betalen van zakgeld aan hun kinderen moeten omgaan.

Bij het nemen van een beslissing hierover, hebben ze vaak twee doelen voor ogen: niet te veel of niet te weinig geven, en kinderen de waarde van geld bijbrengen.

De waarde van geld binnen het gezin en de samenleving

Voordat we het hebben over het betalen van zakgeld, zou ik eerst willen stilstaan bij de waarde van geld voor het gezin.

We hebben dit onderwerp besproken tijdens ons jaarlijkse evenement en we zullen er opnieuw over praten met de kinderen die we volgen en met de ouders.

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief om onze evenementen niet te missen (zie onderaan deze pagina)

Geld wordt door mensen op drie verschillende manieren gezien en ervaren, afhankelijk van de sociaal-culturele omgeving van het gezin:

1. Geld stinkt, geld is voor de rijken, het is een materieel goed dat niet gelukkig maakt
2. Geld is een doel, het maakt gelukkig en succesvol omdat je er waardevolle dingen mee kunt kopen en problemen mee kunt oplossen
3. Geld is een middel waarmee mensen hun dromen waar kunnen maken door zichzelf en anderen te helpen. Het geld dat mensen hebben, weerspiegelt hun ambitieniveau

Het moge duidelijk zijn dat het derde punt naar mijn mening de gezondste kijk op geld is. Dit is ook de zienswijze die ik zelf heb voor mij en voor mijn kinderen.

De manier waarop wij tegen geld aankijken, heeft een grote invloed op de manier waarop onze kinderen dat zullen doen.

Daarom zou ik ouders die dit lezen willen vragen om een analyse maken van hoe zij zelf geld ervaren: als een voortdurend probleem? Als een middel? Zou je meer willen verdienen of verdien je genoeg? Zie je geld als een obstakel of een hulpmiddel?

Ouders zouden deze vragen eerst moeten beantwoorden om beter te begrijpen waarom ze tot nu toe een bepaald model hebben gebruikt om hun kinderen met geld te leren omgaan.

Tot zover de theorie, laten we ons nu met meer praktische zaken bezighouden: het zakgeld voor onze kinderen.

Wat men zegt en schrijft over zakgeld klopt niet

Als je ‘zakgeld’ googelt, verschijnt er een reeks artikelen over hoeveel geld je moet geven, op welke leeftijd, of je wekelijkse of maandelijks moet betalen, enzovoort.

Al deze gegevens kunnen naar mijn mening niet klakkeloos op elk gezin worden toegepast.

Elk gezin moet zelf en aantal factoren in overweging nemen om het bedrag en de betalingsfrequentie van het zakgeld vast te stellen.

Ik bespreek deze factoren hieronder, maar eerst wil ik ook een zeer wijdverbreid onderwerp bespreken: rijk en arm.

Rijke en minder welgestelde ouders: voor wie is het makkelijker om de financiën van het gezin te regelen?

Een zeer welgestelde vriend van mij vertelde me eens over de financiële eisen die zijn dochter stelde. “Het probleem wanneer je geld hebt, is dat je moet leren om nee te zeggen. Want als je op een gegeven moment geen geld meer hebt dan moet je wel: wat je niet hebt, kun je niet geven!”

Volgens mij is het regelen van de financiën moeilijk voor rijk en voor arm.

Meer welgestelde ouders moeten leren om niet te veel te geven en moeten hun kinderen de werkelijke waarde van geld bijbrengen.

NB: het is belangrijk dat kinderen leren om dingen echt te willen. Het is jouw taak om het vuur van de ambitie in hen aan te wakkeren. Hun persoonlijk succes zal ook afhangen van de vraag of je het niet te gemakkelijk voor hen hebt gemaakt.

Ouders met minder financiële middelen moeten leren om geld niet als ‘probleem’ te zien, om te zorgen dat hun kinderen zich in financieel opzicht ‘veilig’ voelen en om open en duidelijk over geld te praten.

Vergeet ook niet dat financiële zekerheid niet afhangt van hoeveel geld er per maand binnenkomt, maar van hoe goed de ouders ermee omgaan. Ouders die op de 20e van de maand rood staan, moeten hun geld anders beheren.

Het doel is om onze kinderen te leren om geld niet te verachten, maar ook om het niet belangrijker te vinden dan gezondheid of respect. Bovendien moeten ze leren dat ze hun geld kunnen uitgeven om hun doelen te bereiken (en dat doel mag ook best een pleziertje zijn), dat geld een middel is dat komt en gaat en dat ze met de juiste kennis kunnen besluiten om meer of minder te verdienen, het geld te houden of om het te investeren.

Je kunt hier klein mee beginnen, laten we dus eens kijken hoe je het zakgeld voor je kinderen kunt bepalen.

Belangrijke factoren om rekening mee te houden bij het vaststellen van de hoogte en frequentie van het zakgeld.

Ik weet dat velen zich afvragen op welke leeftijd je met zakgeld kunt beginnen. Volgens mij is de juiste leeftijd wanneer kinderen om geld beginnen te vragen om dingen zonder ons te kunnen doen of om zelf dingen te kunnen kopen. Bovendien moeten ze in staat zijn om het geld niet te verliezen of aan een willekeurig iemand op straat te geven (grapje, maar met een kern van waarheid…).

STAP 1 – De analyse

Hoe vaak vragen mijn kinderen per week om geld? Hoeveel geef ik ongeveer uit per maand? Om deze vraag te kunnen beantwoorden, moet je minstens een maand al je uitgaven in een Excel-werkblad bijhouden.

Wees hierbij realistisch, een inschatting op basis van ‘gevoel’, vooral als het over geld gaat, is bijna altijd fout.

STAP 2 – Verplichte en niet-verplichte uitgaven

Hoeveel van de hierboven genoemde uitgaven:

Zijn verplichte uitgaven (schoolspullen, verjaardagscadeaus, telefoonrekening, schoenen en kleding, sport)

Zijn niet-verplichte uitgaven (pizza met vrienden, feestjurk, schoonheidsspecialist, computerspel)

Bereken het totaal van beide soorten uitgaven.

De verplichte uitgaven zijn onvermijdelijk, de niet-verplichte uitgaven zijn extraatjes, die voor de kinderen echter wel erg belangrijk zijn.

Vraag je zoon of dochter maar eens of hij of zij liever een nieuwe iPhone of een warme jas voor de winter heeft. Elk kind zal de telefoon kiezen.

STAP 3- Beoordeel de werkelijke financiële mogelijkheden

Wat is het maandinkomen? Hoeveel daarvan is bestemd voor uitgaven voor de kinderen, voor het huishouden, voor vrije tijd?

(Als je zelf geen plan hebt, hoe kan je dan verwachten dat je kinderen er een hebben?)

Geef ik veel, weinig of het juiste bedrag uit voor mijn kinderen?

De oude Romeinen zeiden: “In medio stat virtus”, de deugd ligt in het midden. Of je nu veel of weinig geeft, wat telt is dat je een bedrag uitgeeft dat past bij de levensstijl van je gezin.

Voor de een is € 20 per week prima en voor de ander juist heel weinig. Het gaat hier niet om het precieze bedrag, maar om de manier waarop deze beslissing wordt genomen.

STAP 4 – Beslissing over de hoogte van het bedrag

Zodra je weet of je uitgaven realistisch en volgens je financiële mogelijkheden zijn, kun je twee budgetten berekenen.

Budget voor verplichte uitgaven: onvermijdelijke uitgaven voor de kinderen zoals schoolspullen, verjaardagscadeautjes, kleding, eventuele medische kosten.

Budget voor niet-verplichte uitgaven: bijvoorbeeld een modieus hoedje, pizza met vrienden, bioscoop, nagelstyliste (vanaf € 50…), computerspelletjes of een modieuze agenda.

STAP 5 – Praat met de kinderen om ze bij het besluit te betrekken

Na al deze berekeningen is het belangrijk om de kinderen bij de laatste stap te betrekken: vraag hen wat zij ervan vinden. Je weet al min of meer hoeveel je kunt uitgeven, je hebt al een idee in je hoofd.

Leg je plan van aanpak uit en vraag hen naar hun mening. Vraag of ze het eens zijn met de methode en of er nog kosten zijn waar je niet aan hebt gedacht.

Deze stap is essentieel om de kinderen een gevoel van verantwoordelijkheid te geven, om hen het idee te geven dat er naar ze wordt geluisterd en om hen bij de beslissing te betrekken.

Leg ook uit dat je een proefperiode zal aanhouden. Als het geld tijdens deze proefperiode opraakt, krijgen ze geen extra geld. Na deze periode overleggen jullie opnieuw om te kijken wat er goed en wat er fout ging, of het bedrag hoog genoeg was en of het al dan niet een goed plan was.

Zakgeld als opvoedingsinstrument: voor- en nadelen

Zakgeld is naar mijn mening een zeer goed opvoedingsinstrument. Niet alleen om met geld te leren omgaan, maar ook om kinderen te leren begrijpen wie ze zijn en wat ze willen.

Ik zal uitleggen waarom ik dat denk.

Het eerste voordeel van zakgeld is de eindigheid van geld. Als kinderen een eindige hoeveelheid geld hebben, leren ze begrijpen en voelen (ook door fouten te maken) wat ze echt belangrijk vinden.

Als ze twee uitnodigingen per week krijgen, één om pizza te eten met hun beste vrienden en één om naar de disco te gaan met nieuwe vrienden, zullen ze moeten kiezen wat ze belangrijker vinden. Wat maakt hen gelukkiger: een rustig avondje met oude vrienden of nieuwe plaatsen en mensen leren kennen?

Er zijn geen verkeerde keuzes: elke keuze helpt hen inzien wat ze leuk en wat ze niet leuk vinden.

Het eerste nadeel van zakgeld, en dit zal zeker gebeuren, is dat het een aanleiding voor ruzie kan zijn wanneer de kinderen worden geconfronteerd met de keuzes die ze moeten maken: “Maar ik wil pizza gaan eten en de volgende dag ook gaan dansen! Alleen voor deze keer, het is belangrijk voor me en ik wil niet moeten kiezen, het is niet eerlijk!”

In zo’n geval zal je eerst de discussie moeten aangaan en vervolgens een afwegingen moeten maken. Maak ik in dit geval een uitzondering voor mijn zoon of dochter?

Handige tip: houd bij het budgetteren van verplichte en niet-verplichte uitgaven ook rekening met het aantal uitzonderingen dat je per maand kunt maken.

Ik hoop dat ik met dit artikel duidelijk heb gemaakt dat er geen standaardregels zijn voor het geven van zakgeld en dat er geen ideale leeftijd is. Elk gezin moet zijn eigen afwegingen maken op basis van de beschikbare middelen, de wensen en de mate van volwassenheid van de kinderen en de levensstijl die ze tot dat moment hebben geleid.

Zakgeld is een opvoedingsinstrument voor wie baadt in het geld en wie minder te besteden heeft.

Het gaat er niet om de hoeveelheid, het gaat om hoe geld wordt gezien, uitgegeven, bewaard en geïnvesteerd.

Heb je hulp nodig met het omgaan met geld of met andere vragen over je kinderen van 9 tot 18 jaar? Neem contact met ons op voor alle informatie.